5 Eylül'de tarihte bugün yaşanan olaylar, doğumlar ve ölümler merak ediliyor. Eylül'de yaşanmış olayları, ünlü isimlerin doğum ve ölüm bilgilerini kronolojik sırayla sizlerle paylaşıyoruz. Tarihte bugün ne oldu? 5 Eylül'de tarihte ve dünyada ne günü? 5 Eylül tarihinde ne oldu? İşte detaylar haberimizde...



OLAYLAR


1669 - Girit, Osmanlı İmparatorluğu'nca ilhak edildi.

1698 - Rus Çarı I. Petro, ülkesini batılılaştırma çabalarının bir parçası olarak, din adamları ve köylüler dışında sakal bırakan her erkeğe özel bir vergi yükümlülüğü getirdi.

1795 - ABD ile Osmanlı İmparatorluğu arasında, ABD'yi yıllık vergiye bağlayan ABD - Osmanlı Sözleşmesi imzalandı.

1800 - Napolyon Bonapart, Malta adasını İngiltere'ye bıraktı. (oysa adayı 1798'de İngilizlerden kendisi almıştı)

1839 - Çin'le İngiltere arasındaki I. Afyon Savaşı başladı.

1920 - II. Yozgat Ayaklanması başladı.

1922 - Türk Kurtuluş Savaşı: Türk Ordusu, Yunan İşgali altındaki Nazilli, Alaşehir ve Susurluk'a girdi.

1930 - Serbest Cumhuriyet Fırkası lideri Fethi Bey'in 4 Eylül'de İzmir'e gelişinden sonra, bazı kişiler gösteri yaparak Cumhuriyet Halk Fırkası binasını ve Anadolu gazetesi idarehanesini taşladılar.

1938 - Atatürk, vasiyetnamesini yazdırdı. Vasiyet, Ankara 3. Sulh Hukuk Hakimi Osman Selçuk Selçuk tarafından 28 Kasım 1938'de açıldı.

1945 - Türkiye'de çok partili döneme geçişin ilk partisi olan Millî Kalkınma Partisi kuruldu.

1950 - Başvuru fazlalılığı yüzünden, üniversite giriş sınavı uygulaması başlatıldı.

1955 - İstanbul Sultanahmet'te yeni Adliye Sarayı hizmete açıldı.

1957 - Jack Kerouac'ın yazdığı Yolda romanı, Amerika Birleşik Devletleri'nde yayınlandı.

1960 - Muhammed Ali (Cassius Clay), 1960 Roma Olimpiyatlarında altın madalya kazandı.

1963 - 20-21 Mayıs'ta askeri darbe girişiminde bulunan Albay Talat Aydemir, Ankara 1 Numaralı Sıkıyönetim Mahkemesi'nce idama mahkûm edildi.

1972 - Münih Katliamı: Filistinli Kara Eylül Hareketi militanları, 1972 Yaz Olimpiyatları için Münih'e gelen İsrailli sporculara ateş açtı; bir sporcu hayatını kaybederken, biri ağır yaralandı, 9 kişi rehin alındı.

1973 - Devlet Film Arşivi'nde yangın çıktı; Atatürk'ün tek kopyalı filmleri yandı.

1973 - Dünyanın en uzun karayolu tüneli olan Gotthard Zemin Tüneli açıldı.

1991 - Nelson Mandela, Güney Afrika'da Başkan seçildi.

2012 - Afyonkarahisar'da bulunan askeri depoda meydana gelen patlamada, 25 asker öldü.



DOĞUMLAR


699 - Ebû Hanîfe, Hanefi mezhebinin kurucusu (ö. 767)

1187 - VIII. Louis, Fransa Kralı (ö. 1226)

1319 - IV. Pedro, Aragon Kralı (ö. 1387)

1567 - Date Masamune, Japon siyasetçi ve Daimyo (ö. 1636)

1568 - Tommaso Campanella, İtalyan şair, yazar ve Platoncu filozof (ö. 1639)

1621 - Juan Andrés Coloma, Elda'nın dördüncü Kontu (ö. 1694)

1638 - XIV. Louis, Fransa Kralı (ö. 1715)

1667 - Giovanni Girolamo Saccheri, İtalyan matematikçi (ö. 1733)

1695 - Carl Gustaf Tessin, İsveçli politikacı (ö. 1770)

1704 - Maurice Quentin de La Tour, Fransız, Rococo tarzlı portreci ressam (ö. 1788)

1722 - Frederick Christian, Saksonya Elektörlüğü Prensi (ö. 1763)

1725 - Jean-Étienne Montucla, Fransız matematikçi (ö. 1799)

1733 - Christoph Martin Wieland, Alman şair, çevirmen (ö. 1813)

1735 - Johann Christian Bach, Alman besteci (ö. 1782)

1750 - Robert Fergusson, İskoç şair (ö. 1774)

1751 - François Joseph Westermann, Fransız devrimci ve komutan (ö. 1794)

1769 - John Shortland, İngiliz deniz subayı (ö. 1810)

1771 - Karl (Teschen Dükü), Avusturya arşidükü, askeri reformcu ve kuramcı (ö. 1847)

1774 - Caspar David Friedrich, Alman ressam (ö. 1840)

1775 - Juan Martín Díez, İspanyol asker ve İspanyol Bağımsızlık Savaşı'nda gerilla lideri (ö. 1825)

1791 - Giacomo Meyerbeer, Alman opera bestecisi (ö. 1864)

1817 - Aleksey Konstantinoviç Tolstoy, Rus yazar (ö. 1875)

1847 - Jesse James, Amerikalı haydut (ö. 1882)

1876 - Wilhelm Ritter von Leeb, Alman Generalfeldmarschall (ö. 1956)

1881 - Otto Bauer, Avusturyalı politikacı (ö. 1938)

1901 - Mario Scelba, İtalyan politikacı (ö. 1991)

1902 - Darryl F. Zanuck, Akademi ödüllü Amerikalı film yapımcısıdır (ö. 1979)

1905 - Arthur Koestler, Macar asıllı İngiliz yazar (ö. 1983)

1912 - John Cage, Amerikalı besteci, filozof, yazar ve baskıcı (ö. 1992)

1914 - Stuart Freeborn, İngiliz makyaj sanatçısı (ö. 2013)

1914 - Nicanor Parra, Matematikçi ve şair (ö. 2018)

1920 - Fons Rademakers, Hollandalı bir senarist ve film yapımcısıydı (ö. 2007)

1921 - Nazife Güran, Türk besteci (ö. 1993)

1929 - Bob Newhart, Amerikalı varyete sanatçısı ve oyuncu

1929 - Andriyan Nikolayev, Çuvaş kökenli Sovyet kozmonotu (ö. 2004)

1930 - Nedret Güvenç, Türk tiyatro sanatçısı ve sinema oyuncusu

1937 - Antonio Valentín Angelillo, İtalyan futbolcu ve teknik direktördür (ö. 2018)

1937 - William Devane, Amerikalı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusudur

1939 - George Lazenby, Avustralyalı aktör ve eski model

1940 - Raquel Welch, Amerikalı aktris

1942 - Werner Herzog, Alman film yönetmeni

1946 - Freddie Mercury, Hint asıllı İngiliz müzisyen ve Queen grubunun solisti (ö. 1991)

1946 - Loudon Wainwright III, Amerikalı şarkı yazarı, folk şarkıcısı, mizahçı, ve oyuncu

1947 - Bruce Yardley, Avustralyalı profesyonel kriketçi ve antrenör (ö. 2019)

1948 - İsmail Arca, Türk futbolcu

1948 - Benita Ferrero-Waldner, Avusturyalı siyasetçi, eski bakan

1949 - Sami Ezzib, Filistin asıllı İsviçreli hukukçu

1951 - Paul Breitner, Alman eski futbolcudur

1951 - Michael Keaton, Amerikalı aktör

1956 - Samet Aybaba, Türk futbolcu ve teknik direktör

1963 - Juan Alderete, Meksikalı-Amerikan müzsiyen

1963 - Taki Inoue, Eski Japon yarışçı

1964 - Frank Farina, Avustralyalı eski futbolcu, teknik direktördür

1964 - Sergei Loznitsa, Ukraynalı film yönetmenidir

1965 - David Brabham, Avustralyalı Formula 1, Le Mans ve Tur yarışçısıdır

1966 - Milinko Pantic, Eski Yugoslav millî futbolcudur

1967 - Salih Kenan Şahin, Türk siyasetçi ve tıp doktoru

1967 - Matthias Sammer, Eski futbolcu, teknik direktör

1968 - Brad Wilk, Amerikalı müzisyen

1969 - Leonardo Araújo, Brezilyalı eski millî futbolcu ve teknik direktör

1969 - Dweezil Zappa, Amerikalı rock müzik gitaristi

1971 - Will Hunt, Amerikalı müzisyen, besteci ve rock grubu Evanescence'ın davulcusu

1973 - Kaan Tangöze, Türk müzisyen ve Duman müzik grubunun solisti

1973 - Nedim Akbulut, Türk futbolcu ve teknik direktör

1973 - Rose Arianna McGowan, Amerikalı sinema oyuncusu

1975 - George Boateng, Hollanda'lı futbolcu

1976 - Carice van Houten, Hollandalı tiyatro ve sinema oyuncusu

1977 - Joseba Etxeberria, İspanyol millî futbolcudur

1977 - Nazr Mohammed, Amerikalı basketbolcu

1979 - John Carew, Gambiya asıllı Norveçli eski futbolcudur

1980 - Franco Costanzo, Arjantinli millî futbolcudur

1981 - Esin Sayın Kayser, Türk haber spikeri, sunucu ve müzisyen

1982 - Alexandre Geijo, İspanyol futbolcudur

1983 - Pablo Granoche, Uruguaylı futbolcudur

1988 - Felipe Caicedo, Ekvadorlu futbolcudur

1988 - Nuri Şahin, Türk futbolcu

1989 - Elena Delle Donne, Amerikan profesyonel basketbolcu

1989 - José Ángel Valdés, İspanyol futbolcudur

1990 - Lance Stephenson, Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusu

1990 - Kim Yu-Na, Güney Koreli buz patenci

1990 - Franco Zuculini, Arjantinli millî futbolcudur

1991 - Skandar Keynes, İngiliz aktör

1991 - Zeki Yavru, Türk futbolcu

1984 - Erin Krakow, Amerikalı oyuncu

1984 - Annabelle Wallis, İngiliz Aktris

1991 - Zeki Yavru, Türk futbolcu

1994 - Alfonso González, Meksika futbolcusu



ÖLÜMLER



1165 - Nijo, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 78. imparatorudur (d. 1143)

1548 - Catherine Parr, İngiltere Kraliçesi (d. 1512)

1857 - Auguste Comte, Fransız matematikçi (d. 1798)

1876 - Manuel Blanco Encalada, Şilili siyasetçi ve Şili'nin ilk Devlet Başkanı (d. 1790)

1877 - Çılgın At, Lakota kızılderililerinin Şefi (d. 1849)

1883 - Gaspare Fossati, İtalyan mimar (d. 1809)

1901 - Ignacij Klemencic, Sloven fizikçi (d. 1853)

1906 - Ludwig Boltzmann, Avusturyalı fizikçi (d. 1844)

1914 - Charles Péguy, Fransız şair (d. 1873)

1917 - Marian Smoluchowski, Polonyalı fizikçi (d. 1872)

1926 - Karl Harrer, Alman gazeteci ve politikacı (d. 1890)

1937 - David Hendricks Bergey, Amerikalı bakteriyolog (d. 1860)

1948 - Zenón Díaz, Arjantinli eski millî futbolcu (d. 1880)

1953 - Richard Walther Darré, Alman siyasetçi ve Gıda ve Tarım Bakanı (d. 1895)

1956 - Mary Meigs Atwater, Amerikalı dokumacı (d. 1878)

1964 - Olympe Démarez, Fransız avukat (d. 1878)

1970 - Walter Schreiber, Alman SS subayı (d. 1893)

1991 - Fahrelnissa Zeid, Türk ressam (d. 1901)

1993 - Claude Renoir, Fransız görüntü yönetmeni (yönetmen Jean Renoir'ın yeğeni ve ressam Pierre Auguste Renoir'ın torunu) (d. 1914)

1993 - Samim Kocagöz, Türk yazar (d. 1916)

1997 - Georg Solti, Macar asıllı orkestra ve opera şefi (d. 1912)

1997 - Rahibe Teresa, Arnavut hayırsever ve Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1910)

1999 - Alan Clark, İngiliz siyasetçi, milletvekili ve siyaset yazarı (d. 1928)

2012 - Ediz Bahtiyaroğlu, Türk - Boşnak millî futbolcu (d. 1986)

2013 - Rochus Misch, Nazi Almanyası'nda asker (d. 1917)

2014 - Simone Battle, Amerikalı şarkıcı ve oyuncu (d. 1989)

2015 - Setsuko Hara, Japon oyuncu (d. 1920)

2016 - Hugh O'Brian, Amerikalı oyuncu (d. 1925)

2016 - İsrafil Yılmaz, Suriye İç Savaşı'nda savaşmış Türk asıllı Hollandalı militan (d. 1987)

2017 - Nicolaas Bloembergen, Hollanda doğumlu Amerikalı Nobel Ödülü sahibi fizikçi (d. 1920)

2018 - François Flohic, Fransız amiraldir (d. 1920)

2018 - Beatriz Segall, Brezilyalı oyuncu (d. 1926)

2019 - Kiran Nagarkar, Hint roman yazarı, eleştirmen, oyan yazarı ve senarist (d. 1942)

2019 - Jaroslav Weigel, Çek aktör, oyun yazarı, çizgi roman sanatçısı ve ressam. (d. 1931)

2020 - Johny Bakshi, Hint film yönetmeni ve yapımcısı (d. 1932)

2020 - Jirí Menzel, bir senarist ve film yapımcısıydı (d. 1938)

2020 - Erbil Tuşalp, Türk gazeteci ve yazar (d. 1945)

Kaynak: Haberler.com