Prostat büyümesini veya (kansere karşı iyi bilinen genel risk faktörlerinden uzak kalmak bir tarafa bırakılırsa) prostat kanserini önleyecek bir yöntem henüz maalesef bilinmemektedir. Yukarıda da değinildiği üzere, kişinin prostatının, şartlar uygunsa, zamanla büyümesi ya da vakti geldiğinde kanser olması neredeyse kaçınılmazdır. Burada önemli olan prostattaki hastalığın erkenden, yani tedavi edilebilecek aşamada iken ve geri dönüşü olmayan safhaya girilmemişken fark edilmesidir.

İyi huylu prostat büyümesi neticede hastada idrar yapmakla ilgili belirtilere ve zorluklara neden olduğu için, bu hastalar bir şekilde hekime başvuracak ve belirli bir aşamada tedaviye başlayacaklardır.

Prostat kanserinde ise durum kritiktir; kanser erken aşamada yakalandığında başarılı şekilde tedavi edilebilir ve gecikmiş tedavi çoğu kez sonuçsuz kalacaktır. Bu nedenle prostat kanserinin ilerlemeden tespit edilmesi önemlidir, fakat bu hastalık maalesef erken dönemde belirti vermez. Eğer prostat kanseri belirti vermeye başlamışsa, çoğu zaman hastalık yayılmış haldedir. Kanser prostatın etrafındaki organlara ya da başta kemikler olmak üzere diğer vücut bölgelerine yayıldığı zaman ortaya çıkan bu belirtiler hastalığın geç aşamasına rastlar, ve bu aşamada tedavinin başarı şansı düşük olacaktır. Bu sebeple, özellikle prostat kanseri açısından riskli grupta, yani aile geçmişi olanlarda 40’lı yaşlardan, sağlıklı erkeklerde ise 50'li yaşlardan itibaren erken teşhis için tarama yöntemlerinin kullanılması çok önemlidir.