Sigara içenlerin ortalama % 25 i sigara nedeniyle yaşamlarının erken bir döneminde ölmektedirler. Sigaranın neden olduğu en önemli hastalık grubu kanserlerdir. Sigara, akciğer kanseri başta olmak üzere soluk borusu, gırtlak, ağız, dil, dudak, yiyecek borusu, mide, pankreas, mesane, böbrek ve kadınlarda rahim ağzı kanserlerine neden olmaktadır. Tüm kanser ölümlerinin % 30 unun, akciğer kanserinden ölümlerin ise % 90 ının nedeni sigaradır. Günde 1 paket sigara içen birinde akciğer kanserine yakalanma riski hiç içmeyen birine oranla 20 kat fazladır.

Solunum sistemi hastalıklarından kronik bronşit ve amfizemin em önemli sebebi sigaradır. Kronik bronşitten ölüm oranı hiç sigara içmeyenlerde 100 000 'de 3 iken, günde 1 paketten fazla sigara içenlerde 100 000 ' de 114 'e çıkmaktadır. Sigara akciğerin doğal müdafa sistemini de bozmuş olduğu için her türlü enfeksiyon riskini arttırmaktadır. (Zatürree, bronşit vb.)

sıhhat Bakanlığı kanser raporuna bakılırsa, sigaraya karşı savaş kanserlerin yüzde 40'ını yok edecek. Dünyada en önemli halk sağlığı sorunu olarak kabul edilen kanser hastalığı, Türkiye'de gerçekleşen ölümlerde kalp-damar hastalıklarından sonrasında ikinci sırada içeriyor. Türkiye'de özellikle yoğun sigara tüketiminin yol açtığı kanser vakaları, önemli bir sıhhat problemi olarak varlığını sürdürüyor.

Sigarayı bıraktıktan sonrasında vücutta ne şeklinde değişimler görülür?

Bu değişiklikleri şöyle özetleyebiliriz:

20. Dakika: Kan basıncı ve kalp hızı normale basar. Eller ve ayaklar, dolaşım normale döndüğü için ısınmaya adım atar.
8. Saat: Kanda oksijen düzeyi normale basar. Kalp krizi riski düşmeye başlar.
24. Saat: Karbon monoksit (egzoz gazı) vücuttan atılır. Akciğerlerdeki balgam ve diğer birikimler temizlenmeye başlar.
48. Saat: Nikotin vücutta artık saptanamaz. Tat ve koku alma duyusu artmıştır.
72. Saat: Solunum yolları gevşediği için nefes almak kolaylaşır. Vücut enerjisi artar.
2-12 hafta: Dolaşım tüm vücutta düzelir. Yürümek kolaylaşır.
3-9 ay: Öksürük, nefes darlığı düzelir. Akciğer işlevi yüzde 5-10 oranında artar.
5 yıl: Kalp krizi riski sigara içenlerin riskinin yarısına iner.
10 yıl: Akciğer kanseri riski sigara içenlerin riskinin yarısına iner. Kalp krizi riski hiç sigara içmemiş biri ile eşit olur.

Sigarayı Bırakma Yöntemleri Nelerdir?

Bunun için 3 önemli adım geçilmelidir:

1. Karar verme: niçin bırakmak istediğinizi düşünün. Her insanın kendine bakılırsa sebepleri vardır; ve bırakabilmek için hakikaten istemeniz gerektiğini unutmayın. Eğer daha önce birkaç kez bırakmayı denediyseniz-ki çoğu insan denemiştir- bilirsiniz ki insan yeniden adım atmak için binlere anlam ifade etmeyen, gerçekte hiç de mantıklı olmayan bahaneyi çok akla yatkın hale getirir ve yeniden başlar. Bunu engellemek için motivasyonunuzun çok iyi olması gerekir. Kendinizi bu şekilde bir başarısızlıktan (buna deneyim de diyebiliriz) alıgeçirmek için bırakma nedenlerinizi kendi sözcüklerinizle kağıda dökün. Dayanamayacağınızı düşünüp yeniden başlamayı çok istediğinizde önce bunları okuyacağınıza kendi kendinizi ikna edin. Eğer daha önce bırakmayı denediyseniz neden tekrar başladığınızı da yazabilirsiniz. Tekrar başladığına pişman olmayan insan tarifıyorum. Ama şunu da akılda tutmakta yarar var: İlk iki haftadan sonrasında dayanmak çok daha kolaylaşıyor ve tekrar başlama mümkünlığı büyük ölçüde azalıyor.

2. Hazırlanma: Bunun için ne kadar süredir içildiği, sigara içmeye iten nedenler, sigara içme paterni, günün hangi saatinde daha çok içildiği ve daha önceki bırakma denemelerinde yaşanmış olan problemler gözden geçirilmelidir.

3. Devam etme: Alınan kararın uygulanma aşamasıdır.

Sigarayı bırakmak neden zor olsa gerek?

Sigara iki tip bağımlılık yapar. 1. Fiziksel bağlarımlılık 2.Ruhsal bağlarımlılık

fiziksel bağımlılığın sebebi nikotindir. Sigara, içildikten sonra mutluluk veren duygular uyandırdığından derhal derhal tüm sigara içenler gitgide içtikleri miktarı artırma eğilimindedirler. Sinir sistemi nikotine adapte çok içilen miktar yine artar, böylece kandaki nikotin miktarı da artar. Daha sonrasında belli bir düzeye ulaşınca tiryaki bu düzeydeki nikotin miktarını sağlamak için sigara içmeye devam eder. Sigarayı bırakmaya çalıştığınızda vücudunuz hem fiziksel olarak nikotinin eksikliğine tepki gösterir, aynı zamanda bir taraftan ruhsal olarak alışkanlıklardan kurtulmakla karşı karşıya kalırsınız. İkisini birden göğüslemek çok zor bir iştir.

Sigarayı bırakınca ne tür sorunlar yaşanır?

Nikotin eksikliği sebebiyle aşağıdaki semptomlar görülebilir: Depresyon, Sinir bozukluğu, kızgınlık, duyarlılık, Uyuma güçlüğü, Konsantrasyon bozukluğu, Baş Ağrısı, bitkinlik, İştah Artışı

Bu semptomlar kişiyi tekrar sigaraya başlamaya sevk eder çünkü nikotin seviyesi eski düzeye çıkınca semptomlar kaybolur. Semptomlar son sigaranızdan sonrasında 48 ila 72 saat içinde doruğa çıkacaktır. Daha sonra azalarak birkaç gün içinde bitecektir. Ruhsal bağımlılığı aşmak kim bilir işin daha zor kısmı. Çünkü önce sigarayı içmeyi öğreniyorsunuz. Yemekten sonrasında, çok yorulduğunuzda, stresli olduğunuzda, çok keyifli olduğunuzda, arabaya bindiğinizde, sabah uyandığınızda vb. Siz tüm bu durumlarla kafanızda bağlantılar kurdunuz önce. Artık bu şeklinde durumlarda otomatikman sigara yakacak kadar alışkınsınız sigaraya. Bırakırken bu bağlantıları kırmanız gerekecek.

Sigara bırakma yöntemleri nedir?

1- Nikotin yerine koyma tedavisi ( nikotin bantları, nikotin sakızları),

2- Zyban (Bupropion): Anti-depresandır. Depresyon öyküsü olan ve olmayan sigara içicilerde etkinliği eşit bulunmuştur. Nikotin yoksunluk semtomlarını ortadan kaldırır.

3- Champix'in (vareniclin) beyindeki bazı alıcılara doğrudan tesir ederek nikotin ihtiyacını azalttığı, nikotinle aynı alıcıları uyardığı ve dopamin adlı mutluluk hormonunun salgılanmasını sağlayarak sigarayı bırakmada yardımcı olduğu daha önce meydana getirilen araştırmalarda ortaya çıkmıştı. En yakın tarihli kullanıma girmiş farmakolojik yöntemdir.

Hangi yöntem neye bakılırsa belirlenmektedir?

Bunun için bireyin bağımlılık düzeyi ve kişilik özellikleri ve psikolojik durumunu gösteren, doğruluğu kanıtlanmış kısa testler uygulanmakta ve kişiye uygun yöntem belirlenmektedir. Kişinin sıhhat durumui kullandığı ilaçlar ve hastalıkları bu kararı etkilemektedir. Doğrusu yaklaşım kişiye özel olmaktadır.

Son olarak belirtmek isretim ki; bir Göğüs Hastalıkları hekimi olarak koruyucu hekimliğin son aşama önemli olduğuna inanmaktayım. Dolayısıyla sigaranın zararlarını ve bağlarımlılık tedavisinin güçlüğünü bilerek bu konuyla etken bir şekilde ilgilenmekteyim.