[birsevda]

LOUİS ARAGON (yazar)


FRANSIZ yazar, 1897 yılında Paris'de doğdu. Gerçeküstücülüğün başlıca öncülerinden. André Breton ve Philippe Soupault ile beraber "Littérature" adlı dergiyi kurdu (1919).
"Sevinç Ateşi", "Sonsuz Devinim" adlı şiir kitapları yanında, "Anicet ou le Panorama (1921)" ile, başşehrin "şaşırtıcı günlük" hayatını arayan bir adamın hikâyesi olan "Paris Köylüsü" adlı romanları yazdı.

Komünist partisine girerek bir müddet SSCB de kaldı. Sonra "Bâle Çanları" ile "Kibar Semtler" adında 2 roman yayınladı. Bu eserlerde; 20. yy. başlarındaki Fransız toplumu, "savaşçı bir marksist" bakışıyla anlatılmakta ve tarihî kişiler yanında hayâlî kişiler de yer almaktadır.

2. Dünya savaşı, Aragon'un siyasî görüşlerini doğruladı : "İmparatorluk Gezginleri", "Aurélien" ve "Komünistler" adlı romanlarında; kişisel ayaklanma, işçi sınıfının hak isteklerine dönüşür. "Kutsal Hafta" adlı roman, tarihî bir konunun geniş kapsamlı bir tablosudur.

Aragon, şiiri bırakmadı. Paul Eduard ile beraber Fransız Direnç hareketinin başta gelen şâiri oldu : "Kalp Kırıklığı", "La Diane Française".

Diğer şiir kitapları, geleneksel lirizmin büyük temalarını içtenlikle dile getirmektedir : "Elsa'nın Gözleri", "Gözler ve Hafıza", "Elsa", "Şâirler".

Denemeleri : "Stendhal'in Işığı", "Sovyet Edebiyatı". Bir de, A. Maurois ile beraber hazırladığı "İki Dev" adlı Sovyetler birliği tarihi.

"Les Lettres Françaises" adlı edebiyat dergisinin yönetimini üstlendi (1953). Lirizmine bağlı kalmakla beraber siyasî eylemle şiiri aynı şekilde değerlendirdi ("Elsa Delisi", "Hollanda Gezisi").

"Pablo Neruda'ya Ağıt", "Collages", "Telemakhos'un Maceraları" gibi eski ve yayınlanmamış makalelerinde vardığı neticeleri; "Öldürme", "Boş ya da Unutulmuş" adlı romanlarında değerlendirdi. Louis Aragon, 1982' de Paris'de öldü.