Hay Bin Yakzan
 

12. yüzyılda Endülüs’te İbn Tufeyl tarafından kaleme alınmış felsefi bir romandır. Ahmet Hamdi Tanpınar eseri İslam Dünyası’nın tek romanı olarak nitelendirmiştir. Felsefi ve tasavvufi öğretiler kitapta sembollerle anlatılmıştır. İbn Tufeyl, eseriyle insanın kendi deney ve gözlemleriyle mutlak bilgiye ve Tanrı’ya ulaşabileceğini ileri sürer. Bu bağlamda deney ve akıl yürütmenin yani bilimin, vahiy ve din ile çelişmeyeceğini, bunların birbirini bütünlediğini anlatmayı amaçlar. Kimsesiz olan ve ömrünü bir adada geçiren Hay, Ceylan sütüyle beslenerek büyümüştür. Kendi deney ve gözlemleriyle varoluşunun anlamını ve Tanrı ile olan bağını kavrar. Başka bir adadan gelen ve vahye dayalı dini temsil eden Absal ile karşılaştığında ikisinin yaratıcı inancının birebir örtüştüğünü fark eder.