Tonsillit, bademciklerin (tonsillerin) iltihaplanması durumudur. Bademcikler, boğazın her iki yanında bulunan ve vücudu enfeksiyonlara karşı korumaya yardımcı olan lenfoid dokulardır. Çocuklarda oldukça yaygın görülen bir durumdur ve genellikle viral ya da bakteriyel enfeksiyonlara bağlı gelişir.

🔍 Nedenleri

Viral enfeksiyonlar (en sık sebep):

Adenovirüs

İnfluenza (grip virüsü)

Epstein-Barr virüsü (mononükleoz)

Rinovirüs

Bakteriyel enfeksiyonlar:

En yaygın: Streptococcus pyogenes (A grubu beta hemolitik streptokok)

Bu durumda "streptokokkal farenjit" ya da "strep boğaz" da denir.

🔬 Belirtiler

Boğaz ağrısı

Yutkunma güçlüğü

Ateş (özellikle bakteriyel enfeksiyonda daha yüksek)

Bademciklerde kızarıklık, şişlik, beyaz-sarı iltihaplı plaklar

Boyun lenf bezlerinde şişlik ve hassasiyet

Halsizlik, iştahsızlık

Kötü nefes kokusu

Küçük çocuklarda huzursuzluk ve beslenme reddi

🧪 Tanı Yöntemleri

Fizik muayene

Boğaz kültürü veya hızlı antijen testi (Strep A testi)

Gerekirse kan testleri (özellikle mononükleoz şüphesinde)

💊 Tedavi

Viral tonsillit:

Antibiyotik kullanılmaz.

Destekleyici tedavi: bol sıvı, dinlenme, ateş düşürücü (parasetamol, ibuprofen), gargara.

Bakteriyel tonsillit:

Antibiyotik (en sık: Penisilin veya Amoksisilin)

Tedavi süresi genelde 10 gündür.

Antibiyotikler hem iyileşmeyi hızlandırır hem de komplikasyonları (romatizmal ateş gibi) önler.

🔁 Sık Tekrarlayan Tonsillitlerde Ne Yapılır?

Eğer çocukta yılda 5-7 defadan fazla tonsillit oluyorsa, şu durumlar göz önünde bulundurulur:

Tonsillektomi (bademcik ameliyatı) önerilebilir.

Ameliyat endikasyonları:

Yılda 7'den fazla tonsillit atağı

Nefes alma güçlüğü, uyku apnesi

Abse gelişimi (peritonsiller apse)

Şüpheli tümör ya da farklı yapılar

⚠️ Komplikasyonlar

Peritonsiller apse

Otitis media (orta kulak iltihabı)

Romatizmal ateş

Glomerülonefrit (böbrek iltihabı)

Solunum yollarında tıkanıklık

🏠 Evde Bakım Önerileri

Ilık tuzlu su ile gargara (büyük çocuklarda)

Bol sıvı tüketimi

Yumuşak ve kolay yutulabilir yiyecekler

Dinlenme

Oda neminin dengelenmesi (nemlendirici kullanımı)